Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 1994r. Nr 1, poz. 1 z późn. zm.), podstawą opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia rocznej podstawy wymiaru.
Składki na FGŚP opłacają pracodawcy, z własnych środków za wszystkich zatrudnionych, którzy podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Jeżeli zatrudnieni nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, lecz dobrowolnemu, na ich wniosek, wtedy pracodawca nie ma obowiązku opłacania za nich składek na FGŚP. Dobrowolnie podlegają ubezpieczeniu społecznemu np. osoby które mają już ustalone prawo do emerytury lub renty, osoby na urlopach wychowawczych wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub agencyjnej i osoby z nimi współpracujące, a także (od 30-11-1995r.) studenci w wieku do ukończenia 25 roku życia wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia lub agencyjnej.
Na podstawie Dz.U. z 1994r. Nr 1, poz.1, z późn. zm.:
Art. 2.
1. Pracodawcą, w rozumieniu ustawy, jest osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna zatrudniająca pracowników w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych.
2.Przepisy ustawy stosuje się do pracodawcy będącego osobą fizyczną, a także do pracodawcy będącego jednostką organizacyjną, jeżeli odrębne przepisy nie wyłączają możliwości ogłoszenia jego upadłości i przewidują możliwość jego likwidacji.
[…]
Art. 17.
1. Obowiązek opłacania składki na Fundusz obciąża pracodawców objętych działaniem ustawy.
2. Składka na Fundusz obciąża koszty działalności pracodawców.
3.Pracodawca niewypłacalny, w rozumieniu art. 3 ust. 1, a także zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej określone w odrębnych przepisach – nie mają obowiązku opłacania składki na Fundusz.
Art. 18.
1. Składki na Fundusz ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
2. Wysokość składki na Fundusz ustala w drodze rozporządzenia Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Finansów i Radą Funduszu. Stanowisko w sprawie obniżenia składki na Fundusz Rada Funduszu uchwala większością 3/4 głosów członków Rady.
3.Jeżeli wysokość składki na Fundusz nie została określona na podstawie ust. 2, wysokość składki wynosi 0,5 % podstawy jej wymiaru.
Art. 18a.Obowiązek opłacania składki na Fundusz może być zawieszony na określony czas. Przepisy art. 18 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 19.
1. Poboru składek na Fundusz dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych w okresach miesięcznych, łącznie ze składkami na ubezpieczenie społeczne, a kwoty pobrane tytułem składek przekazuje Funduszowi w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
2. W zakresie poboru składek na Fundusz, egzekucji tych składek, wymierzania odsetek za zwłokę oraz dodatkowej opłaty i grzywny z tytułu nieopłacenia składek w terminie stosuje się przepisy dotyczące składek na ubezpieczenie społeczne.
Składek na FGŚP pracodawca nie opłaca począwszy od roku 2009 osoby powracające z urlopów macierzyńskich i wychowawczych oraz, od 1 lipca 2009, za zatrudnionych w wieku co najmniej 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni). Dodatkowo, składek na FGŚP nie opłaca się również od zatrudnionych w wieku co najmniej 50 lat, którzy bezpośrednio przed zatrudnieniem przez co najmniej miesiąc byli zarejestrowani jako bezrobotni. Szczegółowe zasady opłacania FGŚP w takich przypadkach są identyczne jak w przypadku Funduszu Pracy i zostały opisane w części dotyczącej FP.